کار جهادی نظام سلطه در عرصه صدور فرهنگ

مقدمه

صدور فرهنگ ابعاد گوناگونی دارد و می تواند هم مثبت باشد و هم منفی، مثلاً شاید این جملات را شنیده باشید: «فرهنگ آپارتمان نشینی»، «فرهنگ استفاده از تلفن همراه» و … ؛ این جملات ناظر بر بخش اول صدور فرهنگ یعنی صدور علم، تکنولوژی، محصول و فرهنگ استفاده آن است.

هنگامی که کشوری یک محصول پیشرفته به دیگر نقاط دنیا صادر می کند، فرهنگ استفاده از آن محصول را نیز صادر کرده است. بر این اساس هرچه صادرات نوآورانه ما از وارداتمان بیشتر باشد، صادرات فرهنگی مان در این خصوص نیز بیشتر خواهد بود.

اگز قبل و یا همزمان با ورود و همه گیر شدن یک محصول نوآورانه فرهنگ مرتبط با آن ترویج شود، این نوع صادرات و واردات فرهنگی به هم افزایی فرهنگی منجر می شود و نام آن را می توان تبادل فرهنگی و جنبه مثبت صدور فرهنگ نامید. صادرات و واردات فرهنگی ابعاد وسیع تری دارد ولی به این مقدار بسنده می شود.

صدور فرهنگ(تبادل فرهنگی) یا تهاجم فرهنگی؟

منظور از کار جهادی در این نوشتار، کار و تلاش خستگی ناپذیر و شبانه روزی استکبار جهانی در زمینه تسلط فرهنگی بر کل دنیا و صدور سبک زندگی آمریکایی به تمام جوامع و به اصطلاح تشکیل دهکده جهانی با سبک زندگی واحد است که لازمه آن هضم شدن دیگر فرهنگ ها در فرهنگ آمریکایی است.

یقیناً چنین هدفی با تبادل فرهنگی امکان پذیر نیست بلکه نظام سلطه برای دستیابی به این هدف به تهاجم فرهنگی دست می یازد و مسلماً پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، نوک پیکان این هجمه ها به سوی ایران اسلامی است.

برای اینکه کلمه کار جهادی برای خواننده محترم ملموس تر شود به نمونه ای اشاره می گردد:

نمونه: سریال های روز شبکه های آمریکایی

روزانه سریال های زیادی از شبکه های ماهواره ای در حال پخش است. به طور مثال پس از اندک زمانی از پخش هر قسمت سریالی که روز چهارشنبه از شبکه CBS آمریکا پخش می شود، نسخه با کیفیت و کم حجم شده آن با کدگذاری X265 به همراه دیگر کیفیت ها در سایت های گوناگون فیلم و سریال قابل دانلود است. ضمن اینکه زیرنویس فارسی سریال نیز در همان روز یا صبح روز بعد قابل دسترسی است.

برای آماده شدن یک قسمت از یک سریال حجم کار بسیاری در فاصله زمانی اندک لازم است. از کارهای فنی و آماده سازی فایل سریال در اندازه ها و کیفیت های گوناگون گرفته تا ترجمه هر قسمت سریال، که خود ترجمه دستی حدود ۴۰۰ الی ۵۰۰ خط نوشته انگلیسی را می طلبد و به کار تیمی منسجمی نیاز است.

مواردی که ذکر شد فقط برای آماده سازی یک قسمت از یک سریال بود در صورتی که روزانه چندین سریال در شبکه های ماهواره ای در حال پخش است و همگی این روند را برای رسیدن به دست مخاطب غیر انگلیسی زبان طی می کنند.

برای توصیف چنین کار بی وقفه ای تنها کلمه «کار جهادی» در خور بود. جالب اینجاست که مخاطبان آمریکایی این سریال ها، برای مشاهده شان هزینه می پردازند اما برای مخاطب ایرانی به صورت رایگان قابل دسترسی است.

کار فرهنگی با توجیه اقتصادی

موضوع نوشتار قبل «کار فرهنگی با توجیه اقتصادی» بود که دو نمونه داخلی تقریباً موفق در این خصوص ذکر شد اما فیلم های ساخته شده توسط هالیوود نمونه های موفق کار فرهنگی با توجیه اقتصادی هستند. مقایسه هزینه تولید و فروش گیشه فیلم ها این مورد را به وضوح نشان می دهد.

اگرچه فیلم سازان غربی مدعی اند صرفاً برای سرگرمی (entertainment) درحال فیلم سازی هستند اما این واقعیت که فیلم های ساخته شده دارای اهداف پیدا و پنهان فرهنگی هستند قابل انکار نیست .

بعنوان نمونه به پشت پرده و اصل ماجرای ساخت فیلم مرد عنکبوتی می پردازیم:

ماجرای ساخت فیلم مرد عنکبوتی

در سال ۲۰۰۰ میلادی پس از شکست اسرائیل از مقاومت اسلامی حزب الله لبنان، در ورزشگاه یکی از شهرهای جنوبی لبنان جشنی برگزار شد و در آن سید حسن نصرالله گفت: (و الله هذا الاسرائيل اوهن من بيت العنکبوت)؛ « به خدا قسم اين اسرائيل از خانه ي عنکبوت سست تر است» این جمله چنان استراتژیک و مهم بود که به سرعت به صدر برنامه های مستند و خبری راه یافت.

ارتش اسرائیل برای این که نشان دهد این تعبیر اشتباه است عملیات تارهای آهنین را برنامه ریزی کرد تا به جهانیان ثابت کند اگر اسرائیل همچون خانه ی عنکبوت است، تارهای آن از جنس آهن و فولاد است و از هم گسسته نمی شود. در این عملیات ارتش قصد داشت با نفوذ به خاک لبنان و تصرف همان شهر، پرچم اسرائیل را در آن ورزشگاه نصب کند.

پس از شکست عملیات، به ابزار سینما روی آوردند و سیاست گذاران هالیوود به طراحی شخیصت مرد عنکبوتی پرداختند. یک قهرمان و ناجی که فقط با گزش عنکبوت به این قدرت رسیده است و تنها ابزارش برای کمک به مردم تارهای او هستند.

به این ترتیب ذهنیت منفی مخاطب نسبت به عنکبوت و سست بودن تارهای آن تغییر کرده و چهره ای مثبت از عنکبوت و خانه اش در ذهن شکل می گیرد. در نتیجه تشبیه اسرائیل به خانه عنکبوت آن ذهنیت سابق را ایجاد نخواهد کرد.(۱)

فیلم سازان به اینجا بسنده نکرده اند و در فیلم های گوناگون، عنکبوتهای غول پیکری را به تصویر می کشند که انسان مدرن با وجود دراختیار داشتن سلاح و تکنولوژی به سختی قادر به مقابله با آنهاست.

در نمونه ذکر شده هم هدف فرهنگی مورد نظر نظام سلطه محقق می شود و هم بازده اقتصادی دارد یعنی نه تنها هزینه صرف شده برای تولید فیلم برمی گردد بلکه از قِبل فروش فیلم سود خوبی نصیب عوامل می شود.

سخن پایانی

نظام سلطه علاوه بر هزینه در زمینه فیلم و سریال که تاحدود زیادی دارای توجیه اقتصادی نیز هستند، برای نفوذ فرهنگی بودجه های خاص تدارک دیده است. از جمله آن می توان به بودجه دومیلیارد دلاری آمریکا برای نفوذ فرهنگی در ایران و سایر کشورها (۲) اشاره کرد.

در این میان لازم است از حداقل های دردسترسمان حداکثر استفاده را بنماییم و از بسترهای موجود اعم از سایت ها و شبکه های اجتماعی برای واکسیناسیون فرهنگی و نشر فرهنگی ایرانی اسلامی مان بهره ببریم.

به عنوان حسن ختام این نوشتار، توجه شما را به جمله ای از امام خامنه ای جلب می نمایم: «اگر از فضای مجازی غافل شویم اگر نیروهای مؤمن انقلابی این میدان را خالی کنند مطمئنا ضربه خواهیم خورد. باید جواب کار باطل را با کار فرهنگی حق داد.»

مهدی کمالی

۳۱ تیر ۹۷

پیوند به بیرون:

۱- مطالعه کامل تر: نقد فیلم مرد عنکبوتی شگفت انگیز

۲- بودجه دو میلیارد دلاری آمریکا برای نفوذ فرهنگی در ایران و سایر کشورها + سند

۳- سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی در مورد لزوم حضور در فضای مجازی

۴- سینما و تهاجم فرهنگی